Avukat ile temsil zorunlu mu?

Hukuk sistemimizde dava taraflarının belli istisnalar haricinde avukat ile temsili zorunlu olmadığı gibi taraflar kendilerini savunabilir veya açmış oldukları davaların takiplerini kendileri yapabilirler. Ancak kişiler kendilerini avukat ile temsil ettirerek olası zararlarını ortadan kaldırabilir veya minimize edebilirler. AİHS 6 M. 3 F. C bendinde,

“Kendisini bizzat savunmak veya seçeceği bir müdafinin yardımından yararlanmak; eğer avukat tutmak için gerekli maddî olanaklardan yoksun ise ve adaletin yerine gelmesi için gerekli görüldüğünde, resen atanacak bir avukatın yardımından ücretsiz olarak yararlanabilmek;…”

düzenlemesi ile ceza yargılamalarında şüpheli veya sanığın avukat ile temsil edilmesini bir hak olarak görmüştür. Buna uygun olarak Türk Hukukunda da bu kural benimsenmiş ve belli şartlarda kişilerin avukat ile temsili zorunlu kılınmıştır. Buna göre, küçük yaşlılar, malul, sağır ve dilsiz olan şüpheli, sanık veya müştekiler ile alt sınırı 5 yıldan çok olan bir suçtan yargılanan şüpheli veya sanıklar ceza avukatı ile temsil edilmek zorundadır. Avukat ile temsile maddi gücü yetmeyen kişiler için Barolar tarafından ücretsiz avukat ataması yapılmaktadır.

Vekalet ücreti nedir?

İş sahiplerinin (müvekkillerin) anlaşma sonucu görülecek iş karşılığı Avukata ödenmesi hususunda anlaştıkları ücrete ‘avukatlık ücreti’ veya ‘vekalet ücreti’ denir. Anlaşma sonucu belirlenen bu ücret 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununda düzenlenmiş olup, Avukatlık Kanunun m. 164 şu şekildedir;

“Avukatlık ücreti, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblâğı veya değeri ifade eder..."

Bu iş sahibi (müvekkil) Avukat ilişkisi vekalet akdine dayanabileceği gibi vekalet akdi olmadan da gerçekleştirilebilir.

Vekalet ücreti nasıl belirlenir ve neler bu ücrete dahil değildir?

Vekalet ücreti, iş sahibi ve Avukat arasında, ilgili kanunlara uygun olarak her yıl Türkiye Barolar Birliği tarafından yayınlanan AAÜT’nde yer alan miktar ve oranlardan az olmamak üzere serbestçe kararlaştırılabilir. Vekalet ücreti, dava değeri veya dava konusu şeyin değeri, alacağın belli bir yüzdesi oranında kararlaştırılabilir. Avukatın davayı kazanması veya kaybetmesi vekalet ücretine hak kazanmasına mani değildir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre “avukatın ücretinin belirlenmesinde, avukatın emeği, çabası, işin önemi niteliği ve davanın süresi göz önünde tutulur” Hukuki sürecin geldiği aşamanın avukatlık ücretine hak kazanmada etkisi yoktur. Yargılama giderleri olan dava harcı, tebligat ücreti, keşif, bilirkişi ücreti ve benzeri giderler ile yargılama süresince avukat tarafından işin takibi için yapacağı yol, konaklama ve benzeri masraflar avukatlık ücreti kapsamında değildir.